Czarna plamistość – Diplocarpon rosae Wolf.
Czynnik sprawczy
Grzyb Diplocarpon rosae Wolf.
Występowanie i objawy chorobowe
Grzyb występuje na różnych gatunkach i odmianach róż. Rośliny silnie porażone mają ograniczony wzrost, zakłóconą fotosyntezę i wzmożoną transpirację oraz oddychanie. Kwiaty cięte róż, z objawami chorobowymi nie nadają się jako materiał handlowy.
Grzyb jest jednym z najczęściej występujących i najgroźniejszych w uprawie polowej róż. Objawy choroby pojawiają się wkrótce po rozwinięciu się liści. W dalszych latach uprawy nasilenie objawów zwiększa się. Bardzo często w drugiej połowie lata wrażliwe odmiany mogą być całkowicie pozbawione ulistnienia. Częste opady deszczu, zwilżanie roślin w czasie podlewania oraz duże zagęszczenie roślin sprzyjają nasileniu objawów choroby.
Liście. Na górnej stronie liści rozmieszczonych w dolnej części krzewu pojawiają się początkowo jasnobrązowe, a następnie ciemniejące plamy o średnicy kilku-, kilkunastu milimetrów. W zarysie plamy są okrągłe lub owalne niekiedy o postrzępionych brzegach. Na powierzchni plam mogą być widoczne liczne, błyszczące, wzniesione czarne acerwulusy – skupienia zarodnikowania. Wokół plam tkanki żółkną. Silnie porażone liście stopniowo opadają. Odmiany wrażliwe na tego grzyba mogą zostać całkowicie pozbawione liści.
Pędy. Przy dużym nasileniu objawów chorobowych plamy opisane wyżej mogą być widoczne również na pędach.
Z czym można pomylić
Objawy choroby mogą być mylone z objawami mączniaka rzekomego. Jednak w przypadku mączniaka rzekomego w miejscu plam na dolnej stronie liści widoczny jest delikatny nalot trzonków i zarodnikowania patogena.
Warunki rozwoju choroby
Grzyb rozwija się w temperaturze powietrza pomiędzy 15–27°C. Z kolei wzrost temperatury powietrza powyżej 30–33°C hamuje wzrost i rozwój grzyba.
Zachwaszczenie plantacji sprzyja wzrostowi wilgotności powietrza wokół roślin, a tym samym nasileniu objawów chorobowych. Podobnie częste zwilżanie liści, w czasie podlewania roślin lub opadów deszczu przyczyniają się do nasilenia objawów.
Aby nastąpiło kiełkowanie zarodników, liście muszą być zwilżone przez 9–18 godzin.
Zarodniki grzyba rozprzestrzeniają się wraz z kroplami rozpryskującej się wody w czasie podlewania lub deszczu oraz przez owady.
Terminy lustracji i zabiegów ochronnych
Obserwacje nasilenia objawów należy prowadzić systematycznie, co 3 dni w okresie pojawiania się nowych liści i pędów, a co 7 dni w okresie kwitnienia.
Podczas lustracji, przechodząc między zagonami należy zwrócić uwagę na wygląd najmłodszych liści i pędów. W pierwszej kolejności należy przeglądać rośliny odmian bardzo podatnych i podatnych.
Do ochrony należy przystąpić po stwierdzeniu pierwszych objawów chorobowych, gdy 1–3% krzewów wykazuje objawy choroby.
Do infekcji może dojść wiosną wkrótce po pojawieniu się pierwszych liści i pędów. W momencie pojawienia się pierwszych objawów chorobowych zaleca się kilkakrotne, przemienne, opryskiwanie roślin, w odstępach, co 7–10 dni fungicydami z grup chemicznych: strobiluryn, triazoli, konazolotriazoli, ftalonów, karbaminianów. Fungicydy można stosować przemiennie ze stymulatorami wzrostu roślin, olejami, nawozami dolistnymi, ograniczającymi rozwój objawów chorobowych.
Inne działania ograniczające występowanie choroby:
- Wycinać i palić silnie porażone pędy.
- Usuwać i niszczyć opadłe liście.
- W czasie podlewania roślin nie dopuszczać do zwilżania liści oraz zachwaszczenia plantacji.
- Wiosenne, przed rozpoczęciem wegetacji niskie cięcie krzewów ogranicza źródło patogena.
Dobór odmian
- Odmiany odporne: ‘Chopin’, ‘Florentina’, ‘Red Success’, ‘Aloha’, ‘Kutno’, Rosa rugosa ‘Moje Hammarberg’, ‘Hansa’, ‘Max Graf’.
- Odmiany podatne : ‘Hanka’, ‘Motrea’, ‘Baby Baccara’, ‘Pink Cameo’.
Tekst jest fragmentem opracowania “PORADNIK SYGNALIZATORA OCHRONY RÓŻY GRUNTOWEJ”, Skierniewice 2017
opracowanie zbiorowe pod redakcją dr hab. Grażyny Soiki, prof. Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach
Autorzy:
dr hab. Grażyna Soika, prof. IO
prof. dr hab. Adam Wojdyła
dr Jacek Nowak
dr Hanna Berniak
Opracowanie przygotowano w ramach Programu Wieloletniego 2015-2020 „Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego”, finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zadanie 2.1 Aktualizacja i opracowanie metodyk integrowanej ochrony roślin i Integrowanej Produkcji Roślin oraz analiza zagrożenia fitosanitarnego ze strony organizmów szkodliwych dla roślin.
Poprawna diagnoza chorób oraz identyfikacja szkodników mają decydujące znaczenie w zastosowaniu odpowiedniego programu ochrony róż, umożliwiającego minimalizację szkód i uzyskanie plonu wysokiej jakości. Metoda chemiczna jest tu najważniejsza i stanowi podstawę tego opracowania. O jej skuteczności decydują m.in. termin i technika wykonania zabiegu oraz dobór środka ochrony roślin. Elementem wspomagającym jest monitoring zagrożenia oparty na regularnej lustracji krzewów róż i ich najbliższego otoczenia. Bardzo pomocne w określaniu obecności szkodników są np. pułapki z atraktantem płciowym, pułapki świetlne, barwne tablice lepowe, lupy w zależności od monitorowanego gatunku szkodnika.
Czytaj całość – TUTAJ
Czytaj inne Poradniki – TUTAJ
PTR
