Mozaika róży – Prunus necrotic ringspot virus, Apple mosaic virus, Strawberry latent ringspot virus, Strawberry latent ringspot virus
Czynnik sprawczy
Wirus nekrotycznej pierścieniowej plamistości wiśni (Prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) lub wirus mozaiki jabłoni (Apple mosaic virus ApMV); utajony wirus pierścieniowej plamistości truskawki (Strawberry latent ringspot virus, SLRV); wirus mozaiki gęsiówki (Strawberry latent ringspot virus, SLRV)
Występowanie i objawy chorobowe
Szkodliwość choroby jest niewielka. W Polsce choroba występuje stosunkowo rzadko, głównie dzięki uprawie róż na podkładkach generatywnych. Podobnie, jak większość chorób wirusowych, mozaika róży obniża wigor roślin i wpływa na ich jakość, ale rzadko prowadzi do zamierania roślin.
Róże porażone mozaiką gorzej zrastają się i wytwarzają o 13% mniej kwiatów w porównaniu do krzewów zdrowych. Wirusy powodujące mozaikę róży są sprawcami chorób drzew pestkowych, jabłoni oraz krzewów róży.
Warunki rozwoju choroby
Objawy choroby są najbardziej wyraźne w temperaturze 15–20ºC. W wyższej temperaturze symptomy mogą być niewidoczne.
Terminy lustracji i zabiegów ochronnych
Lustracje należy wykonać wiosną i powtórzyć w okresie jesiennym. Obserwacje powinno się wykonać na kilkunastu losowo wybranych krzewach. W czasie lustracji należy przeglądać liście, zwracając uwagę na wszelkie chlorotyczne lub żółte plamistości.
Brak jest bezpośrednich metod zwalczania wirusów powodujących mozaikę róży. Do zakładania nowych nasadzeń należy stosować jedynie zdrowy, certyfikowany materiał roślinny.
Należy nabywać podkładki, które posiadają certyfikat “Virus free”, co oznacza, że podkładka została przetestowana w laboratorium w celu potwierdzenia braku wirusa w tkankach roślin. Należy upewnić się, że szczepienie krzewów odbywa się przy użyciu roślin wolnych od wirusów. W przypadku stwierdzenia choroby na plantacji, należy niezwłocznie usunąć i zniszczyć (najlepiej spalić) zainfekowane krzewy.
Usuwanie tych fragmentów roślin, na których widoczne są objawy chorobowe nie jest wystarczające. Raz zakażona roślina pozostaje zainfekowana przez całe życie, i po pewnym czasie na porażonych pędach mogą pojawić się bezobjawowo symptomy choroby.
Niniejsze opracowanie stanowi zbiór informacji oraz zaleceń wspomagających podejmowanie decyzji w zapobieganiu występowania i zwalczaniu najgroźniejszych chorób i szkodników róży uprawianej w gruncie. Jest adresowane do szerokiego gremium odbiorców, od producentów, służb doradczych i inspektorów ochrony roślin, po eksporterów technologii produkcji róż. Część poświęcona chorobom obejmuje opisy powodowanych przez nie objawów, warunków wpływających na rozwój oraz sposobów określania potrzeby zapobiegania i zwalczania. Szczególną uwagę zwrócono na elementy diagnostyki symptomatologicznej wzbogacając je dokumentacją fotograficzną. Należy jednak podkreślić, że nie zawsze jest możliwe poprawne rozpoznanie chorób na podstawie objawów. Dotyczy to zwłaszcza zamierania roślin oraz plamistości liści. Konieczne wtedy jest wykonanie analizy laboratoryjnej. W części dotyczącej szkodników przedstawiono zagrożenie róż powodowanych przez różne agrofagi, opisano uszkodzenia na różnych częściach roślin, cechy diagnostyczne szkodnika pomocne w jego rozpoznaniu, zarys biologii, sposób prowadzenia monitoringu, a tam gdzie było to możliwe – podano progi zagrożenia wskazujące na celowość wykonania zabiegów zwalczających.
Tekst jest fragmentem opracowania “PORADNIK SYGNALIZATORA OCHRONY RÓŻY GRUNTOWEJ”, Skierniewice 2017
opracowanie zbiorowe pod redakcją dr hab. Grażyny Soiki, prof. Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach
Autorzy:
dr hab. Grażyna Soika, prof. IO
prof. dr hab. Adam Wojdyła
dr Jacek Nowak
dr Hanna Berniak
Opracowanie przygotowano w ramach Programu Wieloletniego 2015-2020 „Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego”, finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zadanie 2.1 Aktualizacja i opracowanie metodyk integrowanej ochrony roślin i Integrowanej Produkcji Roślin oraz analiza zagrożenia fitosanitarnego ze strony organizmów szkodliwych dla roślin.
Poprawna diagnoza chorób oraz identyfikacja szkodników mają decydujące znaczenie w zastosowaniu odpowiedniego programu ochrony róż, umożliwiającego minimalizację szkód i uzyskanie plonu wysokiej jakości. Metoda chemiczna jest tu najważniejsza i stanowi podstawę tego opracowania. O jej skuteczności decydują m.in. termin i technika wykonania zabiegu oraz dobór środka ochrony roślin. Elementem wspomagającym jest monitoring zagrożenia oparty na regularnej lustracji krzewów róż i ich najbliższego otoczenia. Bardzo pomocne w określaniu obecności szkodników są np. pułapki z atraktantem płciowym, pułapki świetlne, barwne tablice lepowe, lupy w zależności od monitorowanego gatunku szkodnika.
Czytaj całość – TUTAJ
Czytaj inne Poradniki – TUTAJ
