Określenie stref mrozoodporności w Polsce miało m. innymi pomóc w doborze odpowiednich roślin, zapewnieniu im maksymalnie dobrych warunki rozwoju, aby w dobrej kondycji przetrwały okres zimowy. Często w opisie roślin na stronach internetowych i etykietach indywidualnych, pojawia się informacja jakie najniższe temperatury roślina wytrzymuje i w jakiej strefie możemy ją, sadzić bez obawy uszkodzeń zimowych. Oczywiście ze względu na duże skoki temperatur to zawsze może nastąpić i gwarancji 100% nikt nam nie da. Obecnie jesteśmy świadkami bardzo szybkich zmian klimatycznych, odczuwamy to każdego roku. Prawdopodobnie strefy mrozoodporności będą wymagały w najbliższym czasie weryfikacji.
Temperatury w każdej ze stref to średnie, wieloletnie temperatury minimalne, jakie występują na danym obszarze. Na obszarze Polski wyróżnia się 5 stref: od 5b (najzimniejszej) do 7b (najcieplejszej). Kiedy w opisie róży czytamy o odmianie mrozoodpornej do strefy 6b oznacza to, że znosi średnie maksymalne spadki temperatur do około -20 stopni C. Nie chodzi tu o najniższe, rekordowe, temperatury zimą. Jest to średnia z corocznych rekordów najniższej temperatury, która będzie zawsze wyższa niż rekord mrozu na danym terenie. Należy też pamiętać, że w obrębie jednej strefy będzie wiele różnic między poszczególnymi rejonami, czy miejscami uprawy. W praktyce wiele zależy od mikroklimatu i lokalnych warunków terenowych.
Patrząc na mapkę możemy przed posadzeniem róży ocenić czy dana odmiana będzie dobrze znosić zimy w naszym rejonie czy nie. Niektóre odmiany wielkokwiatowe mają strefę 7 i najczęściej będą podmarzać w środkowej i wschodniej Polsce. Musimy zatem pamiętać, aby takie róże dobrze osłaniać przed mrozem by móc cieszyć się nimi z roku na rok.
Strefy mrozoodporności – co to jest?
Strefy mrozoodporności, określane też jako strefy klimatyczne USDA, zostały wyznaczone już w 1960 roku w USA przez Departament Rolnictwa USA (United States Department of Agriculture, w skrócie USDA). Strefy wyznaczono na podstawie średniej temperatury minimalnej, występującej na danym obszarze. Wyznaczenie stref klimatycznych USDA miało pomóc w prawidłowym doborze roślin do nasadzeń i uniknięciu strat wynikających z przemarzania roślin.
Na terenie Polski mogą znajdować się następujące strefy mrozoodporności (od najsurowszej do najłagodniejszej) w klasach zdefiniowanych wg USDA:
4a od -34.4°C do -31.7°C
4b od -31.7°C do -28.9°C
5a od -28.9°C do -26.1°C
5b od -26.0°C do -23.4°C
6a od -23.3°C do -20.6°C
6b od -20.5°C do -17.8°C
7a od -17.7°C do -15.0°C
7b od -14.9°C do -12.2°C
8a od -12.1°C do -9.4°C
8b od -6.7°C do -9.3°C
9a od -3.9°C do -6.6°C
9b od -1.1°C do -3.9°C
10a od 1.7°C do -1.1°C
W 1984 roku W. Heinze i D. Schreiber, członkowie Niemieckiego Towarzystwa Dendrologicznego, określili strefy mrozoodporności dla Europy, w tym także dla Polski. Opracowany wówczas podział stref jest używany do dzisiaj.
Wg opracowania Roberta Sadowskiego z 2016 r. na terenie Polski nie ma już strefy 6A, a najchłodniejszą strefą jest 6B. Od strony północno-zachodniej pojawia się też nowa ciepła strefa 8A. Szczegóły przedstawia mapa poniżej.
Inne popularne skale
RHS (Royal Horticultuar Society)- dot. Wielkiej Brytanii
rok 2021, podział na 7 klas:
H1a: rośnie w ogrzewanej szklarni, temp. pow. 15°C
H1b: można przenosić latem ze szklarni na zewnątrz, temp.10 – 15°C
H1c: temp. od 5 do 10°C
H2: temp. od 1 do 5°C
H3: temp. od -5 do 1°C
H4: temp. od -10 do -5°C
H5: temp. od -15 do -10°C
H6: temp. od -20 do -15°C
H7: temp. powyżej -20°C
EGF (wg European Garden Flora)
G2 – uprawa w ogrzewanej szklarni
G1 – uprawa w zimnej szklarni
H5 – znosi minimalne temperatury -5 – 0°C
H4 – znosi minimalne temperatury -10 – -5°C
H3 – znosi minimalne temperatury -15 – -10°C
H2 – znosi minimalne temperatury -20 – -15°C
H1 – znosi minimalne temperatury < -20°C
Mrozoodporność i zimnotrwałość, to dwa terminy, które często łączy się jednak zimnotrwałość jest pojęciem szerszym.
Zimnotrwałość to zdolność rośliny znajdującej się w normalnej kondycji, do przetrwania zimy rozumianej jako pory roku ze całym przebiegiem wszystkich zjawisk pogodowych tego okresu: temperatura, opady, pokrywa śnieżna, wiatry, nasłonecznienie, okresy silnych mrozów i odwilży, zamarzanie gleby i głębokość zamarzania, itd.. Mrozoodporność nie decyduje o zimotrwałości. Jest tylko z jednym z czynników (nie zawsze najważniejszym) decydujących o zdolności do przetrwania zimy.
opracowano na podstawie www.atlas-roslin.pl, artykuł Marka Snowarskiego
więcej czytaj TUTAJ
