Ogród Botaniczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
20-810 Lublin , ul. Sławinkowska 3 (wejście dla pracowników), WEJŚCIE dla zwiedzających – od strony ul. Willowej
e-mail:
strona www: www.garden.umcs.lublin.pl
Ogród Botaniczny w Lublinie został założony w 1965 r. Jest malowniczo położony w dolinie rzeki Czechówki, a przylegające do rzeki od strony zachodniej zbocze, przecięte trzema lessowymi wąwozami – łącznie zajmuje 21 ha. Różnice wysokości między najniżej i najwyżej położonymi punktami wynoszą około 40 m, co daje możliwość doskonałej prezentacji roślin w Alpinarium. Jest to jedno z najatrakcyjniejszych miejsc w Ogrodzie.
Alpinarium
Dział Roślin Górskich, tzw. Alpinarium, usytuowany jest na zboczach o nachyleniu 5-30o. Pierwsze nasadzenia w Alpinarium wykonano w 1969 roku. , a obecnie zgromadzono tu około 730 gatunków, podgatunków i odmian roślin należących do 65 rodzin. Przeważnie są tu rośliny zielne, z domieszką drzew, krzewów i pnączy o różnych formach pod względem pokroju. Prezentują florę górską różnych pięter – od regla dolnego, aż po krainę alpejską. Dla polepszenia mikroklimatu roślinom, na jednym ze stromych zboczy w roku 2000 zostało zbudowane koryto potoku górskiego z dwoma małymi zbiornikami wodnymi.
Wśród roślin znajdziemy liczne gatunki roślin chronionych i zagrożonych w Polsce, zwłaszcza Karpat. Na sztucznie uformowanych grzbietach znajdziemy przedstawicieli szaty roślinnej Pienin i Tatr.
Arboretum
Dział Dendrologii – znajdziemy tu ponad 1500 gatunków, drzew i krzewów. Najliczniejsze rodzaje to: tawuła (Spiraea) – 80 taxonów, jałowiec (Juniperus) – 72 i żywotnik (Thuja) – 51. Wiosną uwagę zwracają kwitnące krzewy: lilaków (Siringa), krzewuszek (Weigela), kalin (Viburnum) i derenia kwiecistego (Cornus florida). Ciekawym okazem jest paulownia cesarska (Paulownia tomentosa) o bardzo dużych liściach – do 50 cm dł. i niebiesko-fioletowych kwiatach ukazujących się przed rozwojem liści. Z krajowych gatunków – rzadkich, ginących i chronionych – spotkać tu można: azalię pontyjską (Rhododendron luteum), brzozy: niską i karłowatą (Betula nana i Betula humilis), cisa pospolitego (Taxus baccata), wierzbę lapońską (Salix lapponum).
Rosarium
Kolekcja róż znajduje się na pow. 1 ha. Pierwszych nasadzeń dokonano w 1972 r. Obecnie jest tu ponad 257 gatunków i odmian. Rozmieszczona jest grupami w zależności od pokroju krzewów i budowy kwiatów. Najliczniejszą grupę w ogrodowej kolekcji stanowią krzewy z grupy róż wielokwiatowych (rabatowych). Ich odmiany należą do róż wielokwiatowych (Rosa polyantha), mieszańców wielokwiatowych rabatowych (Rosa polyantha hybrida), bukietowych (Rosa floribunda) i bukietowych wielkokwiatowych (Rosa floribunda grandiflora).
Flora Polski
Zróżnicowana rzeźba terenu, skarpy, podmokłe tereny, staw i zadrzewione wąwozy tworzą w Ogrodzie Botanicznym dogodne warunki dla roślin sprowadzanych z naturalnych stanowisk Polski. Jest tutaj ok 1000 gatunków flory rodzimej. W centralnej części Ogrodu znajdują się wąwozy porośnięte naturalnym drzewostanem w skład, którego wchodzą: klon zwyczajny (Acer platanoides), lipa drobnolistna (Tilia cordata), czeremcha pospolita (Padus avium), bez czarny (Sambucus nigra), leszczyna pospolita (Corylus avellana). Jest tu wiele gatunków roślin pochodzących z lasów Roztocza i Kazimierza Dolnego, m.in.: bluszcz pospolity (Hedera helix), buk zwyczajny (Fagus sylvatica), czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), jodła pospolita (Abies alba), klon jawor (Acer pseudoplatanus), kopytnik pospolity (Asarum europaeum), lilia złotogłów (Lilium martagon), przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis), śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis), świerk pospolity (Picea abies), wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum).
Roślinność stepową zgromadzono nad stawem na suchym, nasłonecznionym zboczu południowo-wschodniej części Ogrodu np. aster gawędka (Aster amellus), dyptam jesionolistny (Dictamnus albus), dziewanna fioletowa (Verbascum phoeniceum). Na piaskowym wzgórzu pomiędzy Alpinarium a stawem posadzono rośliny suchych borów i wydm (nadmorskich, śródlądowych). Są to, m.in.: gorysz pagórkowy (Peucedanum oreoselinum), groszek nadmorski (Lathyrus japonicus subsp. maritimus), kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium), kostrzewa piaskowa (Festuca psammophila) i kostrzewa owcza (F. ovina), rojnik (rojownik, rojniczek) pospolity (Jovibarba sobolifera), rozchodnik ościsty (Sedum reflexum), sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), strzęplica sina (Koeleria glauca), szczotlicha siwa (Corynephorus canescens), turzyca piaskowa (Carex arenaria), wierzba piaskowa (Salix repens subsp. arenaria), wydmuchrzyca piaskowa (Leymus arenarius).
Rośliny torfowisk i wilgotnych łąk umieszczono w pobliżu stawu, gdzie pośród olszyn (Alnus) i wierzb (Salix) rosną: brzoza niska (Betula humilis) i brzoza karłowata (B. nana), goździk pyszny (Dianthus superbus), języczka syberyjska (Ligularia sibirica), kosaciec syberyjski (Iris sibirica), pełnik europejski (Trollius europaeus), tojad pstry (Aconitum variegatum), wielosił błękitny (Polemonium coeruleum), zimowit jesienny (Colchicum autumnale)
W kolekcjach Ogrodu Botanicznego roślinność naszego kraju częściowo wchodzi w skład innych działów ogrodowych, m.in.: Aplinarium.
Rośliny ozdobne
W skład kolekcji wchodzi ponad 500 taksonów, a wśród nich 50% kultywarów o dużym znaczeniu dekoracyjnym. Największą część kolekcji stanowią liliowce – 150 taksonów, funkie – 37, astry krzaczaste – 23 oraz żurawki – 23. Na rabatach w pobliżu stawów rosną niskie, kobiercowe byliny wymagające słonecznego stanowiska tj. aster krzaczasty, bodziszek dalmacki, goździk siny, gęsiówka, płomyk szydlasty, smagliczka skalna, ubiorek wieczniezielony i żagwin i mnóstwo innych.
Rośliny użytkowe
Dział ten ma około 0,5 ha i znajdziemy tu rośliny lecznicze, miododajne, przyprawy oraz warzywa mało znane. Rośliny pozyskiwano z naturalnych stanowisk, z nasion drogą wymiany z innymi Ogrodami, a także ze zbiorów dr Marii Petrowicz – współtwórczyni Ogrodu Botanicznego.
Rośnie tu około 180 gatunków roślin stosowanych w ziołolecznictwie oraz jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego. Rośliny lecznicze stanowiące około 26% kolekcji pogrupowano według oddziaływania farmaceutycznego na rośliny olejkodajne, antynowotworowe, przeciwzapalne, żółciopędne, przeczyszczające, moczopędne, nasercowe, uspokajające, rozkurczające, przeciwskurczowe, pobudzające przemianę materii, gojące rany, przeciwkaszlowe, wykrztuśne, przeciwrobaczne i pobudzające przemianę materii. Kolekcja roślin leczniczych służy głównie celom dydaktycznym i stanowi surowiec do badań naukowych dla studentów i pracowników lubelskich uczelni. Jest także cenną pomocą dla zwiedzających, służącą w zapoznaniu się z licznymi roślinami stosowanymi w lecznictwie współczesnym oraz medycynie chińskiej i ludowej.
Oprócz wyżej wymienionych jest jeszcze kilka interesujących miejsc w Ogrodzie, które warto zobaczyć.
O każdej porze roku Ogród jest ciekawy, dlatego warto odwiedzić to miejsce. W Ogrodzie organizowane są też liczne imprezy, także dla szkół, aby dzieci i młodzież również mogły się cieszyć obcowaniem z naturą i zielenią.
Renata Krochmal
Wszystkie fotografie Renata Krochmal, maj 2018 r.
