Geonatura Kielce – Ogród Botaniczny w Kielcach
25-734 Kielce , Jagiellońska 78
tel. 41 367 68 00
Strona www http://geopark-kielce.pl/ogrodbotaniczny
Kielecki Ogród Botaniczny, to najmłodszy stażem Ogród Botaniczny w Polsce, chociaż sam proces od narodzenia się idei do pozyskania terenu i otwarcia – trwał 50 lat. Kielce zawdzięczają swój ogród nieustępliwości prof. Stanisława Cieślińskiego, kielczanina z urodzenia, który działał w Poznaniu, pełniąc tam funkcję dyrektora Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Zaczęło się od listu profesora z dnia 11 listopada 1966 do ówczesnych władz miasta Kielce, w którym postulował utworzenie ogrodu botanicznego w Kielcach, oferując przy tym bezinteresowną pomoc. Wtedy list nie spotkał się ze zrozumieniem, ale kolejny list w 1973 r. już tak, a w 1985 r. prof. Celiński przekazał władzom miejskim ogólną koncepcję i założenia ogrodu botanicznego w Kielcach. Od tego czasu można liczyć okres przygotowawczy do budowy, która rozpoczęła się oficjalnie w 2009 r., kiedy wydano Decyzję Pozwolenia na Budowę.
Było kilka proponowanych lokalizacji, ale ostatecznie Ogród Botaniczny zlokalizowano w granicach administracyjnych miasta Kielce, na południowo-wschodnich zboczach góry Karczówka (339 m n.p.m.), co wzmacnia jego walory krajobrazowe, a jednocześnie uwagę zwraca harmonijne wpisanie Ogrodu w istniejącą przyrodę.
Część ekspozycyjna Ogrodu liczy 12 ha. Jest tutaj stanowisko „Przewodnie zbiorowiska leśne Gór Świętokrzyskich”, gdzie posadzono gatunki drzew typowe dla wyżynnego jodłowego boru mieszanego oraz dla żyznej buczyny karpackiej. Jednak najliczniej reprezentowaną grupą roślin są rośliny ozdobne, kwitnące o każdej porze roku. Wiosna reprezentowana jest przez liczne rośliny cebulowe, a także kosaćce, piwonie, lilaki. Pełnia lata to róże i liliowce, a następnie dalie i hortensje.
W ogrodzie są działy roślinne tematyczne: Rosarium, dział roślin użytkowych, w tym winorośli – tak ważnych obecnie dla regionu, dział różaneczników i azalii, fragment alpinarium tj. Góry Świętokrzyskie – gołoborze, kolekcja traw ozdobnych, są skrzynie z ziołami – rośliny lecznicze i przyprawowe, a w kolekcji roślin sadowniczych spotykamy śliwy, grusze, jabłonie, czereśnie, porzeczki. W pobliżu nich znajduje się Ogród Wiejski – jeden z tzw. ogrodów pokazowych. Innym jest Ogród Francuski z charakterystycznym geometrycznym parterem przypominającym kolorowy, ozdobny dywan z równo przyciętymi żywopłotami z grabów, bukszpanów i cisów, z polami wypełnionymi kolorowym żwirem i kwiatami rozwaru oraz nachyłka. Całości dopełniają rzeźby z piaskowca. Dział Flory Rodzimej – tutaj skoncentrowano się zwłaszcza na gatunkach występujących w rejonie świętokrzyskim. Spacerując pośród młodych jeszcze drzew można napotkać koliste rabatki z roślinami zielnymi – gatunki runa leśnego pozyskane z naturalnych środowisk. Do tego działu zalicza się również kolekcję wrzosowisk – liczy ponad 120 odmian oraz murawa kserotermiczna – koszona raz w roku (niektórzy mogliby ją zaliczyć do nieużytków) – to siedlisko całej rzeszy owadów, ślimaków i innych zwierząt. Najbardziej spektakularnym fragmentem Działu Flory Rodzimej jest Alpinarium. Na stromej skarpie ułożono bloki skalne charakterystyczne dla poszczególnych gór : piaskowiec kwarcowy (gołoborza Gór Świętokrzyskich), dolomity (Tatry Zachodnie), granit (Tatry Wysokie) wapień (Pieniny), piaskowiec (Karpaty Wschodnie). Szczeliny skalne zasiedliły już pierwsze rośliny górskie.
Stojąc na szczycie Alpinarium, rozpościera się piękny widok na sztuczne zbiorniki wodne.
Udostępniając w 2019 r. stanowisko geologiczne, na bieżąco odkopywano kolejne studnie krasowe stanowiące zaczątki jaskiń oraz szczeliny w wapieniach dewońskich tworzących podłoże skalne Ogrodu. Niedaleko od góry Karczówki znajduje się słynna Jaskinia Raj udostępniana turystom do zwiedzania. Na ścianach górotworu Karczówki odkrywano liczne skamieniałości koralowców, gąbek i ramienionogów, a również żyłki białego i białoróżowego skrystalizowanego kalcytu, a także charakterystycznej w tym miejscu, rudy ołowiu – galeny.
Są także reprezentowane rośliny wodne i bagienne w imponujących zbiornikach wodnych, poprzecinanych ścieżkami dla pieszych, mogących z bliska zobaczyć rozwijające się tutaj życie tak roślin, jak i drobnych zwierząt.
Ogród wciąż się rozbudowuje i pozostało wiele wolnych miejsc do zagospodarowania.
Renata Krochmal
Fotografie, lipiec 2021, Renata Krochmal
