Ogrody różane w Polsce

Różanka przy pałacu Zamoyskich w Kozłówce

2 sierpnia, 2021

Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

21-132 Kamionka, Kozłówka 3

Tel. + 48 81 8528300

e-mail:

Pałac w Kozłówce to późnobarokowa rezydencja magnackich rodów Bielińskich i Zamoyskich, znajdująca się w małej miejscowości Kozłówka w województwie lubelskim. Pałac wzniesiony ok 1742 roku dla rodziny Bielińskich według projektu Józefa Fontany – zgodnie z zasadą entre cour et jardin (pomiędzy podwórzem a ogrodem), bardzo charakterystyczną w tamtych czasach. Ten układ założenie pałacowo-parkowe ma także dzisiaj.

W 1799 roku pałac stal się własnością rodziny Zamoyskich.

atrakcją są pawie przechadzające się swobodnie po terenie parku.

Pałac w latach wojny nie doznał większych szkód, mimo tragicznych losów rodziny Zamoyskich i jej ostatnich właścicieli. W 1944 r. pałac w Kozłówce przeszedł na własność państwa. 4 listopada 1944 r. utworzono tutaj pierwsze muzeum na terenach wyzwolonych. W roku 1987 park w Kozłówce otrzymał złoty medal za zasługi w ochronie i pielęgnacji zabytkowych założeń ogrodowych Ministra Kultury i Sztuki oraz złoty medal za utrzymanie i pielęgnację założenia pałacowo-parkowego w Kozłówce przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie „Na najlepsze prace z zakresu ochrony zabytkowych założeń ogrodowych w 1999 roku”. Wnętrza zachowały autentyczny wystrój z przełomu XIX i XX wieku dzięki neoregencyjnym i neobarokowym plafonom, zachwycającym piecom z miśnieńskich kafli, marmurowym kominkom, dębowym parkietom. We wnętrzu pałacu można również podziwiać kolekcje malarstwa, mebli, rzeźb, luster, kobierców, porcelany, złoconych brązów i sreber, które swego czasu stanowiły wyposażenie pałacu.
W dawnej powozowni można zwiedzić jedyne w Polsce muzeum socrealizmu. Obok pałacu, na terenie parku, znajduje się kaplica rodowa Zamoyskich oraz pomnik dedykowany pamięci żołnierzy Napoleona.

Krótko mówiąc miejsce warte odwiedzenia, choć nie ukrywam, że dla miłośników róż to właśnie ogród, zwłaszcza latem jest najciekawszy.

Wygląd parku i części ogrodowej zmieniał się wraz z epokami i właścicielami. Po wojnie uległ degradacji. Od 1960 roku Gerard Ciołek i Stanisław Miłoszowski zaczęli jego rewaloryzację, przyjęta przez nich koncepcja zakładała odtworzenie najstarszego założenia ogrodowego z jednoczesnym zachowaniem neobarokowych elementów z przełomu XIX i XX wieku. Dzisiejszy wygląd nasadzeń, park w Kozłówce zawdzięcza Henrykowi Skrzypcowi i jego ekipie. Przed pałacem pojawił się ozdobny trawnik i rabaty otoczone bukszpanem zaprojektowane pod kierunkiem Anny Obrębskiej. Za północną oficyną pałacu powstało rosarium oraz geometryczne bukszpanowe rabaty, według projektu głównego konserwatora pałacu, a obecnie jego dyrektora, Anny Fic-Lazor.

Nasadzenia od strony parku, to ozdobne symetryczne formy cisowe, po obu stronach głównej osi widokowej, z tym że, jest wyraźny podział na dwie różne części. W miejscu bardziej nasłonecznionym można podziwiać wystrzyżone z cisu mozaiki, a ich wnętrza wypełnione są czerwonymi różami wielokwiatowymi jednej odmiany i pomarańczowymi aksamitkami. W drugiej, bardziej słonecznej części, zaprojektowano trawiastą powierzchnię okoloną nasadzeniami mieszanymi z bujnie kwitnących roślin jednorocznych i bylin, obrzeżonych małymi żywopłocikami cisowymi. Róże i roślinność trwała jest elementem stałym, a co roku zmienia się stan i efekt roślin jednorocznych jako roślin towarzyszących. W tej kompozycji cisowych parterów znalazło również miejsce małe rosarium z różnorodnymi odmianami, w duchu całości założenia. Posadzono tu odmiany historyczne jak i współczesne.

Sam park jest nasadzeniem złożonym ze starych drzew (lipy, klony, wiązy i dęby), niektórych ponad 150 letnich. 7 z nich, to pomniki przyrody upamiętniające imiona mężczyzn szczególnie zasłużonych dla kozłowieckiej rezydencji – i tak: wiązy górskie (Ulmus glabra) ‘Konstanty’ i ‘Aleksander’ na pamiątkę pierwszego i ostatniego ordynata tego majątku, dąb ‘Henryk’ – dla upamiętnienia zasłużonego ogrodnika Henryka Sprzypca, dąb ‘Edward’ – ku pamięci znanego architekta krajobrazu Edwarda Bartmana, kolejny wiąz górski to ‘Józef’, na pamiątkę postaci księdza Józefa Życińskiego.