Aktualności, Różane Dziedzictwo

Stanisław Żyła (1933–2025) – wspomnienie

5 maja, 2025

Stanisław Żyła — człowiek, którego pasja i dorobek na trwałe wpisały się w historię polskiego ogrodnictwa urodził się 29 maja 1933 roku w Wilczy, w powiecie jarocińskim. Już jako dziecko zafascynował się ogrodem ojca, w którym rosły róże, zwłaszcza róże pienne oraz tętniła życiem pasieka. Te dwie pasje — róże i pszczoły — stały się osią jego życia.

Konferencja Różana podczas Święta Róży, Kutno, 2019r., Stanisław Żyła – stoi z prawej strony, obok Jacques Mouchotte, Weronika Lenarczyk, Marceli Ciesielski.

uczestnicy Konferencji Różanej Kutno, 2019r., a wśród słuchaczy Stanisław Żyła. Gościem specjalnym Konferencji był Jacques Mouchotte, dyrektor ds. badań Meilland Group, twórca róż 'Eden’, 'Bonica’82′.

Po Konferencji Różanej, rozmowy nieformalne – Stanisław Żyła w towarzystwie Marcelego Ciesielskiego zajmującego się produkcją róż.

Praca

Po ukończeniu Technikum Rolniczego w Przygodzicach oraz studiów na Wydziale Rolnym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, od 1959 r. rozpoczął pracę w Katedrze Roślin Ozdobnych tej uczelni (późniejsza Akademia Rolnicza), a od 1998 r. przeszedł na emeryturę.
Stanisław Żyła jest współautorem publikacji z 1992 roku: „Róże. 110 odmian” (razem z Markiem Jerzym i Mieczysławem Czekalskim), w której współtworzył opisy poszczególnych odmian oraz autorem ponad 30 publikacji naukowych o różach.

Róże hodowli Stanisława Żyły

Przez blisko 40 lat prowadził największą w Polsce kolekcję róż, liczącą ponad 900 odmian.
Był nie tylko badaczem i hodowcą, ale też autorem oryginalnych odmian róż, zarejestrowanych i chronionych prawnie. Wśród nich znalazły się cenione odmiany, takie jak: 'Prof. Oszkinis’ (1978), 'Fryderyk Chopin’ (1980), 'Venrosa’ (1978), 'Junior’ (1980), 'Disco’ (1971), 'Prof. Kownas’ (1993), 'Jarocin’ (2006), 'Venus’ (2000), 'Św. Tereska z Lisieux’ (2000), 'Veneda’ (1987), 'Merkury 2000′ (2001), ‘Biskup Jordan’ syn. ‘Rousefrënn’ (2014, rejestracja 2018), 'Frutivena’ (2011), 'Anna Vena’ (1972), 'Hanka’ (1972), 'Vistula’ (przed 1979).
Jego róże zdobywały nagrody i dyplomy na międzynarodowych konkursach w Baden-Baden i Bagatelle pod Paryżem. Szczególne uznanie zdobyła odmiana ‘Junior’, która dwukrotnie zwyciężyła w Baden-Baden.
Za swoją działalność otrzymał liczne wyróżnienia, w tym indywidualną nagrodę II stopnia za wyhodowanie odmian ‘Venrosa’, ‘Fr. Chopin’, ‘Junior’ i ‘Disco’.

Działalność w Polskim Towarzystwie Miłośników Róż

Stanisław Żyła od 1962 r. działał jako członek Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż założonego w 1958r., przez lata pełnił funkcje członka Zarządu Głównego PTMR, a od 1969 funkcję wiceprezesa. Brał udział w wystawach róż organizowanych przez PTMR zarówno jako wystawca, ale też jako członek lub przewodniczący Jury. Za swoją twórczość hodowlaną polskich odmian róż i ich prezentację na 38. Ogólnopolskiej Wystawie Róż w 1999 r., która odbyła się w Łazienkach w Warszawie, otrzymał prestiżową Złotą Różę.
W 1965 r. znalazł się w zespole fachowców z ramienia PTMR wspierających powstanie pierwszego w Polsce Rosarium w Chorzowie – Katowicach.
Od 1969 r. uczestniczył w Sekcji Producentów Róż PTMR, w latach 70. działał aktywnie w komisji kwalifikującej jako rzeczoznawca i wniósł ogromne zasługi dla kwalifikacji szkółek róż w Polsce.

Jako członek delegacji PTMR brał udział w wizytach zagranicznych. We wrześniu 1967 r., na zaproszenie Niemieckiego Towarzystwa Miłośników Róż z Zweibruken, wyjechał do RFN. Dzięki temu miał okazję zapoznać się z wielkotowarową produkcją, w tym rożnymi rozwiązaniami praktycznymi, co przyniosło wiele korzyści zawodowych dla polskiego środowiska szkółkarzy.

W 1971 roku wraz z innymi członkami PTMR wyjechał do Holandii i RFN. Zebrane wiadomości o hodowli i produkcji róż wykorzystał podczas przygotowanej wraz z Lucjanem Kurowskim prelekcji ze slajdami na temat szkółkarstwa ozdobnego tych krajów w 1972 r.
Ponadto wygłaszał referaty podczas zebrań PTMR (m.in. na temat nowości różanych) oraz prelekcje w rożnych zakładach, klubach, na osiedlach i na działkach POD. Przeprowadził szkolenie zorganizowane przez PTMR dla personelu odpowiedzialnego za osiedlową zieleń w Koszalinie. W 1984 r. wygłosił prelekcję ilustrowaną barwnymi przeźroczami na temat: „Najpiękniejsze róże i ich pielęgnacja”.

W 1981 r. Stanisław Żyła reprezentował PTMR podczas V Światowego Kongresu Różanego w Jerozolimie – w czasie jego trwania Towarzystwo zostało przyjęte w poczet Federacji Towarzystw Różanych i po raz pierwszy uczestniczyło w imprezach Kongresu. Przy okazji przekazano polskie odmiany róż do Ogrodu Narodów w Jerozolimie.
Aktywnie działał na arenie międzynarodowej — był delegatem PTMR na Światowym Kongresie Towarzystw Różanych we Frankfurcie n. Menem oraz został członkiem Verein Deutscher Rosenfreunde.

W latach 80. odmiana jego hodowli ‘Chopin’ (syn. ‘Fryderyk Chopin’) odegrała główną rolę we wspólnej akcji PTMR i Belgijskiego Towarzystwa Różanego „Une Rose pour Une Vie” czyli „Jedna róża za jedno Życie”– mającej na celu walkę z białaczką u dzieci. Ta piękna akcja charytatywna została zainicjowana przez baronową Lili Gerlache de Gomery, a jej patronką była królowa Belgii. Fundusze uzyskane ze sprzedaży tej róży były przeznaczone na leczenie białaczki u dzieci. Sam Stanisław Żyła przekazał na akcję 100 krzewów, a dodatkowo zajął się sprawami doboru szkółek róż, z których pochodziły krzewy, badań ich jakości oraz uzyskania niezbędnych świadectw zdrowotności, nadzorem przy pakowaniu i wysyłką krzewów. W 1986 r. w czasie Chopinowskich uroczystości w Gandawie odbyło się przekazanie pierwszej partii róż. Przy okazji delegaci – wśród nich Stanisław Żyła – wzięli udział w zwiedzaniu szkółek i hodowli róż w Holandii i Belgii. W 1999 r. Stanisław Żyła za swój wkład w akcję, podobnie jak Irena Gołębiowska, otrzymał wyróżnienie: belgijski medal nadany przez króla Belgii Alberta.
W 1988 r. róże ‘Chopin’ i ‘Venrosa’ zostały wysłane przez PTMR do Ogrodów Rezydencji Papieskiej w Castel Gandolfo – wybrano je, ze względu na zestawienie barw narodowych – biała i czerwona.

Stanisław Żyła pozostawił po sobie nie tylko piękne odmiany róż, ale i bogate dziedzictwo wiedzy, którym chętnie dzielił się z miłośnikami i producentami. Jego działalność była wyrazem miłości do przyrody i ludzi, czego dowodem jest także udział w międzynarodowej akcji charytatywnej „Une Rose pour Une Vie” oraz odznaczenie medalem „Za szczególne zasługi dla Unii Wielkopolan” oraz propagowanie idei programu „Jarocin miastem kwiatów i zieleni”.

Najlepiej sylwetkę Stanisława Żyły przedstawią róże jego hodowli